Ölü Canlılar; Sivas 93


Sivas’ta 2 Temmuz 1993 tarihinde, Pir Sultan Abdal Kültür Etkinlikleri kapsamında kente gelen davetlilerin konakladığı Madımak Oteli’nin ateşe verilmesi sonucu 33 Aydın ve 2 otel görevlisi ile 2 eylemci olmak üzere 37 kişinin öldüğü olayların 21’inci yıl dönümü nedeniyle anma programları yapılıyor.

Olaylar sonucunda 33 konuk, 2 otel görevlisi ve 2 gösterici yaşamını yitirdi. Akşam saatlerinde valilikçe ilan edilen ”2 günlük sokağa çıkma yasağı” ile birlikte, güvenlik güçleri şehirde tam bir hakimiyet sağlayabildi.

28 Kasım 1997'de açıklanan kararda, 33 sanık Türk Ceza Yasası'nın 146/1 maddesine göre idama ve 14 sanık 15 yıla kadar değişen hapis cezasına mahkûm edildi. Yargıtay 9. Ceza Dairesi 24 Aralık 1998'de hapis cezalarını onadı, 33 idam cezasını ise usul noksanlıkları nedeniyle bozdu. Şubat 1999 tarihinde usul eksikliklerinin giderilmesi için başlayan yargılama sonucunda 16 Haziran 2000'de 33 sanık Devlet Güvenlik Mahkemesi'nce yeniden idam cezasına çarptırıldı. 2002 yılında idam cezasının yürürlükten kaldırılmasıyla idam cezası hükümlülerinin cezaları müebbet ağır hapis cezasına çevrildi.

Geçen bu zaman zarfı içerisinde sanık sayısı tahliyelerle 33'e düştü. Olayın kilit ismi olarak nitelendirilen, dönemin Sivas Belediye Meclisi üyesi Cafer Erçakmak ve Yargıtay'ın 1997'deki bozma kararından sonra firar eden 8 sanık ise halen yakalanamamıştır. Davanın firari olan 5 sanık ile ilgili kısmı, 13 Mart 2012 tarihinde zaman aşımından düşürülmüştür.

Sivas Davası İstiklal Mahkemeleri sonrasında tek bir davada bu kadar çok idam cezasının verildiği ilk davadır.


"Cumhuriyetin temelleri Sivas'ta atıldı, Sivas'ta yıkılacak" sloganlarıyla oteli sarmışlardı. Üç şey istiyorlardı; Ozanlar Anıtının kaldırılması, Pir Sultan Abdal etkinliklerinin sonlanması ve Aziz Nesin'in Sivas'ı terk etmesi. İlk ikisini kabul ettirdiler. Bunlar onlara yetmedi, dahasını istediler, kan istediler. Otelin önündeki kalabalık artıyordu ama güvenlik önlemleri aynı derecede kalıyordu. Her şey kontrol altında deniyordu ama hiçbir şey yapılmıyordu. Arabalar yakılmaya başlandı, bidonlarla benzin taşındı sonra oteli ateşe verdiler. 

21 yıldır aynı yazılar, aynı yorumlar ve aynı cehaletle büyüyen çocuklar. Kendi milletimize her şeyi yakıştırabiliyoruz. Yeri geliyor 70 milyon aynı yürek oluyoruz (tabi ki sözde), yeri geliyor sınıflara öyle güzel ayrılıyoruz ki (), inanırsınız. Kimse kabul etmeyecek ki, yakanda bizdik, yananda! Çünkü "insanlık" bizim elimizde. 

Biz ne demek?
Bunun cevabını hepimiz biliyoruz.

her nerelisin denildiğinde, her sivas'a gidişimde, her 2 temmuz'da, her faili meçhulde, her aydın denildiğinde sürekli aklıma o soru ve bu katliam.ve aslında her sivas'lının, her insanım diyenin de yarası olmalıdır bu katliam.(...) 

Sivas İçin...

Şiirler, şarkılar ve türküler:

  • Fethi Aslan, "Sivas`da Temmuz Ateşi" [13]
  • Edip Akbayram, Türküler Yanmaz, Yanmam mı Gerek
  • Cengiz Özdemir, Madımak
  • Ozan Emekçi, Sivas Ağıdı
  • Sunay Akın, Kova Kaleci
  • Grup Yorum, Sivas (Gün Tutuşur)
  • Mahzuni Şerif, Sivas Dramı
  • Demirhan Baylan, Bildiğin Şeyler (Yangın)
  • Soner Canözer, Güneşin Ozanları
  • Radical Noise, Çığlık
  • Akın Eldes, Madımak
  • Moğollar, Issızlığın Ortasında
  • Antisilence, Died On 2nd Of July
  • Aşık Gülabi, Sivas Madımakta Canlar
  • Metin - Kemal Kahraman, Renklerde Yaşamak
  • Ferhat Tunç, Kızılırmak Boylarında Bir Şehir
  • Serhad Raşa, Ey Felek
  • Grup Kızılırmak, Sivas
  • Şahverdi, Madımak Oteli
  • Fazıl Say, "Metin Altıok Ağıtı"
  • Selda Bağcan, "Canımı Yakanlar Baktı Dumana"
  • Aziz Nesin, "Sivas Acısı"
  • Çetin Gencero, "Madımak"
  • Yusuf Kemal Metin, "Sivas Yanığı Otuzyedi Temmuz Aydın"
  • Mazlum Çimen, "Gittin Gideli"
  • İhsan Güvercin, "Kızılırmak Boylarında Bir Şehir"
  • Catacombed, "SVS"
  • Sezen Aksu, "Dua"
  • Almora, "Güneşin Ozanları"
  • Serdar Koç, "Temmuz Ayazı"
  • Duman, "Köpekler"
  • Zülfü Livaneli,"Yangın Yeri"
Edebiyat:

  • Atila Fatih.Ölü Canlar/Roman/Cumhuriyet Kitapları.3.Baskı
  • Aşut, Attila. Sivas Kitabı: Bir Topluöldürümün Öyküsü. Edebiyatçılar Derneği, Ankara, Eylül 1994.
  • Bener, Yiğit. Öteki Kâbuslar ("Alaz" öyküsü). Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, Ağustos 2009
  • Büyüktanır, Zeki. Madımak Çığlığı. Can Yayınları, İstanbul, Ekim 2006
  • Çetinkaya, Hikmet. Zambak Sana da Bulaştı Kan. Çağdaş Yayınları, İstanbul, Şubat 1997
  • Doğan, Soner. Sivas: 2 Temmuz 1993. Ekim Yayınları, İstanbul, Mart 2007
  • Gençay, Güngör. Alevler İnsan Sesi: Sivas Kıyımı Şiirleri. Gerçek Sanat Yayınevi, Temmuz 2005
  • Günel, Burhan. Ateş ve Kuğu. Cumhuriyet Kitapları, Haziran 2009
  • Kaleli, Lütfi. Sivas Katliamı ve Şeriat. Alev Yayınları, İstanbul, Ağustos 1995
  • Karababa, Hüseyin. Sivas Davası: Türkiye'nin Gizli Gündemi. İlkim Yayınevi, 2008
  • Karakuş, Hidayet. Şeytan Minareleri. Cumhuriyet Kitapları, Temmuz 2009
  • Koçak, Ahmet. Onlar Işık Oldular: Sivas Katliamının Onuncu Yıldönümü. Alev Yayınevi, Temmuz 2003
  • Nesin, Aziz. Sivas Acısı. Adam Yayınları, İstanbul, Temmuz 1995
  • Özdağ, Hamit Çağlar. İsyan Öyküleri: İncir Ağacını Kuş Diker. Siyah Beyaz Yayınları, Nisan 2013
  • Paksoy, Abdülkadir. Yaralı Temmuz: Sivas Kıyımı. Doruk Yayınevi, Ağustos 1996
  • Sarıhan, Şenal. Madımak Yangını: Sivas Katliamı Davası (2 Cilt). Ankara Barosu. Mayıs 2002.
  • Tokatlıoğlu, Hakan. Karikatürlerle Sivas Katliamı. Demos Yayınevi, Haziran 2012.
  • Tüleylioğlu, Orhan. Merdivende Üç Şair. Kırmızı Kedi Yayınevi, İstanbul, Temmuz 2012
  • Tüleylioğlu, Orhan. Yüreklerimiz Hala Yangın Yeri: Sivas 2 Temmuz 1993. UM:AG, Kasım 2010
  • Yağcı, Öner. Sivas'ı Unutmak. İleri Yayınları, İstanbul, Mayıs 2006
  • Yıldırım, Ali. Ateşte Semaha Durmak, Yurt Yayınları, Ankara, 1993
  • Yiğenoğlu, Çetin. Şeriatçı Şiddet ve Ölü Ozanlar Kenti Sivas. Ekin Yayınevi, Şubat 1994
 ama hiçbiri anlatamaz Sivas'taki gerçek yangını.

37 kişinin diri diri yakıldığı Madımak Oteli, kamulaştırıldıktan sonra yenilendi Bilim ve Kültür Merkezi olarak düzenlendi. Sivas Valisi Ali Kolat tarafından basın mensuplarına gezdirilen binanın iç dizaynı tamamen değiştirilirken, olayda ölenlerin adları otelin lobi bölümünde oluşturulan Anı Köşesi’nde yer aldı.

ve binlerce insanında aklına kazındı.