Aşk 101 - Netflix Dizi Eleştirisi

24 Nisan'da yayına giren Netflix yapımı gençlik dizisidir. Lise döneminde bir grup gencin okulda tutunabilme hikayesi olarak başlar. İlerleyen bölümlerde okulda kalmanın yollarını ararken aslında kendilerini keşfederler. Aşk konusunda umarsız tavırları bir kenarda dururken, en sevdikleri hocayı okulda tutabilmek için onu birine aşık etme çabası içine girerler. Bu durum onlarında aşk hakkındaki görüşlerini değişmesiyle gelişir. Dizi iki zamanda geçer. Yoğunlukla 1998 senesindeki sahneleri izlemekteyiz. O zamanlar 17 yaşlarında olan gençlerin hikayesini izlerken, şimdiki zamanda da bir anlatıcı vardır. Anlatıcı dizideki karakterlerden biri olan Işık'tır ve onu kısa kısa iç sesiyle izleriz.

Aşk 101'in oyuncu kadrosuna baktığımız zaman aşırı tanınmış birilerini görmüyoruz. Bir nevi yeni yüzler sayılır. Bunlardan en dikkat çekici olanları ise Eda rolünü canlandıran Alina Boz'dur. 1998 yılında Rusya'da doğmuş ve Aşk 101 onun ikinci dizi deneyimi olmuştur. Bir başka isim İpek Filiz Yazıcı, dizideki rolü ise Işık. 2001 yılında doğmuştur. Birkaç dizi deneyimi vardır. Bunların bazıları şunlar: Babam ve Ailesi, Kayıtdışı, Elimi Bırakma.

Öğrencileri tarafından sevilen öğretmenimizi ise daha önce "Vatanım Sensin" dizisinden tanıdığımız ve 10 Kasım 1994 doğumlu Pınar Deniz'dir. Canlandırdığı karakter (Burcu), okulun müdür yardımcılığını yapan, öğrencileriyle empati kurabilen, sevilen biridir.

Bu tarz lise dizilerinde olmazsa olmazlar arasına giren bir gelenek varsa o da okula gelen basketbol koçudur. Eğer basketbol koçluğu yapıyorsa tabii ki daha öncesinde bir basketbol geçmişi vardır. Bu işi biraz daha dramatik hale getirmek istersek ciddi bir sakatlık yüzünden sporculuk kariyerine son vermek zorunda kalmasını ekleyebiliriz. Soğuk, disiplinli ve kendini beğenmiş bir görünümü vardır. Bunun yanı sıra esasında "iyi" bir insandır.

Okul müdürü rolünde gördüğümüz Müfit Kayacan 17 Ocak 1959, Antalya doğumludur. "Çılgın Dershane" (2007-2008) film serisinde avukat rolünde yer almış, "Küçük Şeyler" (2019), "Cinayet Süsü" (2019), "Bayi Topalntısı" (2020) filmlerinde de rolleri bulunmaktadır. Tecrübeli oyuncunun canlandırdığı karakteri sık sık görmekteyiz. Eğitimcilik kariyeri hakkında pek bilgi verilmese de tüm gayesinin "çete" diye olarak tabir edilen grubu okuldan göndermektir. Hatta şöyle de bir cümlesi var ki bir kaç defa duymaktayız "tek günümün kaldığını bilsem, onu da sizi bu okuldan atmak için kullanacağım. sosyopatlar!".

Okul müdürü Necdet Bey'e ayrı bir paragraf açmak gerekir. Okulunda sürekli kavga ve huzursuzluk çıkartan öğrencileri kazanabilmek, onları sistemin çarkına dahil etmek için hiçbir çabasının olmayışı bunu tam aksine okuldan göndererek kurtulma çabasını izliyoruz. Bu tavrı birçok okul yönetiminde görmek mümkün. Vicdani bir karar vermek yerine kuralların uygulandığı sistemin başında yer almak sizi başarılı bir eğitmen yapar mı?

Çetenin erkek üyelerine bakalım. Sinan, Kerem ve Osman. Her biri birbirinden farklı üç karakterin ortak bir amaç uğruna bir araya geldiğini görüyoruz. Bundan öncesi için ne tür bir arkadaşlık bağlarının olduğu yönünde hiçbir bilgi verilmemektedir. Tek amaçları onların deyimiyle "paçayı kurtarmak için Burcu hocanın okulda kalabilmesidir" ve bunun için kafa kafaya verirler. Grubun beyni gibi davranan karakter Osman'dır. Fikirleri ve görev dağılımlarının hepsini neredeyse o yapmaktadır. Gelecek vadeden, girişimci ruhlu bir öğrencidir. Osman karakterini Selahattin Paşalı canlandırmaktadır. Daha önce "Kalp Atışı" (2017), "Bir Umut Yeter" (2018) ve "Leke" (2020), dizilerinde izledik. 2 Şubat 1990 doğumludur.

Kubilay Aka, Kerem karakterini canlandırmaktadır. 1995 doğumlu olan oyuncu daha önce Vatanım Sensin ve Çukur dizilerinde oynamıştır. Kerem karakteri grubun en agresif ve kavgacı karakteridir. Okulun basketbol takımında yer alır fakat bu konu üzerinde fazla detay verilmez. Daha derinlemesine işlenecek malzemesi vardır. Belki ikinci sezonda bu konu üzerine de durulur.

Ekibin felsefeci karakteri Sinan'dır. Mert Yazıcıoğlu, 10 Mayıs 1993 doğumludur. Dedesiyle eski bir yalıda yaşamaktadır. Anne ve babaları kendilerine yeni bir hayat kurmuştur. Sinan'ın yeri ise o yeni hayatlarda yoktur. Aile sevgisinden 14 yaşından itibaren mahrum kalmıştır. Sürekli cevinde taşıdığı matara ile alkol kullanır. Kimseye zararı olmayan, kendi halinde bilge bir öğrencidir.

Okula yeni gelen bir basketbol koçu vardır. Kaan Urgancıoğlu'nun canlandırdığı Kemal ile okulun sevilen öğretmeni Burcu arasında bir şeyler yaşanması umuduyla planlar yapan gençlerin önüne birçok engel çıksa da bu konuda kararlıdırlar. Bütün bir dizi bu ikilinin aşık olma, aşık kalma, ve aşklarını yaşama sürecini anlatmadığının altını çizelim.

Aşk 101 Dizisinde Kullanılan Şarkılar:

Güzel bir diziyi daha da lezzetli hale getiren kullandığı müziklerdir. Bu diziyi izlerken birçok Türk rock grubunun şarkılarına rastlıyoruz. Televizyon dizilerinde bu kadar sık ve bu tarz müzikleri daha önce hiç dinlememiştim. Küçük bir liste olarak sizlerle paylaşıyoruz:

  • Mavi Sakal - Başladım Yürümeye
  • Barış Manço - Aman Yavaş Aheste
  • Cem Karaca - Adsız
  • Mor ve Ötesis - Daha Mutlu Olamam
  • Duman - Hayatı Yaşa
  • Duman - İstanbul Elinden Öper
  • Athena - Kafama Göre
  • Şebnem Ferah - Bugün
  • Bulutsuzluk Özlemi - Sözlerimi Geri Alamam
  • Erkut Taçkın - Sevmek İstiyorum
  • Adamlar - Acının İlacı
  • Baba Zula - Bir Sana Bir De Bana

İstanbul Manzaraları ve Türk Mutfağı

190 ülkede yayın yapan Netflix'te Türk dizi olarak yer almak fazlasıyla önem arz ediyor. Netflix yokken Türk dizilerinin yurt dışı pazarı yok muydu? Tabii ki vardı fakat şimdi daha hızlı ve efektif bir şekilde pazarlayabiliyorsunuz. Bunun kıymetini bilmek gerekir. Bu tarz platformların tek elden de sıyrılması gereklidir. Bununda altını çizerek devam edelim. İstanbul'da geçen dizinin birçok sahnesinde İstanbul'un güzellikleri yansıtılmaktadır. En başta boğaz manzaraları, Galata Köprüsü, Galata Kulesi, Kız Kulesi, Taksim-Beyoğlu, Taskim Nostalji Tramvayı, Vapur Seyahatleri gibi. Eleştiri yapmadan geçemeyeceğim bir noktada şudur ki Sinan'ın yaşadığı ev boğaz manzaralı bir yalıdır. Burada kurgu dünyasının genişliğini görmekteyiz. Trabzon şehrinden bahsedilse de henüz o şehre ait bir görüntü eklenmemiştir.

Türk usulü nişan töreninin sonra okulda dağıtılan baklavanın ardından bir başka sahnede de yine bir kutu baklavanın yendiğini görüyoruz. Yine çetenin yalıda toplandığında lahmacun sardıklarını görmekteyiz. Okul yakınında yer alan bir börekçide ise kol böreği ve su böreğinin yendiğini görüyoruz. Osman karakterinin sürekli cebinden çıkartıp yediği fındıkları da es geçmemek gerekir. Bunlar bizim değerlerimiz ve güzel bir biçimde aralara eklenmiştir.

Ebeveynler hakkında ince göndermeler de var.

Bu konu üzerine en baskın sahne sanırım Burcu öğretmen üzerinden verilmektedir. Burcu, belli bir yaşa gelmiş ve tek başına İstanbul'da yaşayan öğretmendir. Aldığı bazı kararlardan sonra ailesinin hıncına uğramıştır. Kendi iradesiyle aldığı bir kararı, başta ebeveynlerine karşı savunmak zorunda bırakılmak oldukça yorucu ve gerçekçi bir hikayedir. Çünkü ebeveynler her zaman haklıdır görüşü hakimiyetini korumaktadır. Bu süreci bir yere kadar kabul etmek ve tabii ki önemini kulak arkası etmemek gerekir. Fakat farkında olunması gereken bir şey varsa o da bu hayatın "size" ait olduğu gerçeğidir.

Bir başka örnekle devam edelim. Aslında kendi halinde romantik takılan ve derslerinde başarılı olan Işık, çeteyle hiçbir ilgisi alakası olmamasına karşın kendini bir anda grubun parçası olarak bulur. Anne ve baba kontrolünde geçen lise hayatının dönüm noktasını da o arkadaşlarının sayesinde farkına varır. Işık, anne babasının onun üzerinde aldığı kararlara uyan, kendi isteklerini gözardı eden bir kararkterken, dönüm noktasıyla birlikte artık "ben de" varım diyebilmektedir. Sizin doğrularınız ve sizin hayatınız...

Dizinin 1998 senesinde geçmesiyle pek tabi alakalı bir durum olsa da cep telefonu kullanımını ne kadar az olduğu fark etmekteyiz. Bu duruma dikkat edilmesi gayet hoş olmuş. Şimdiki zamanda da Işık, diğer arkadaşlarını aramak yerine mektup göndermektedir. Bu da o eski arkadaşlık ruhuna bir selam gönderiyor.
Schrödinger'in Kedisi Teorisi

Dünyanın en ünlü kedisi olmakla birlikte varlığı yokluğu belirsizdir. Bakarsanız oradadır ama bakmazsanız orada olup olmadığını asla kesin olarak bilemezsiniz. Okulda çıkan ufak çaplı yangından sonra disiplin kuruluna sevk edilen Sinan'ın savunma yapmayı reddettiği ve gerekçe olarak da Schrödinger'in Kedisi'ni anlattığı bir sahne var. Burada anlatılmak istenilen "olacaktı" dan ziyade "olmadı" ve olmadığı içinde ortada işlenen bir suçun da olmayışıdır.

Final Sahnesinde Yaşananlar:

Okuldan atılmamak için size sunulan tek bir seçenek var ve o da tüm okulun önünde özür dilemektir. Okul müdürü Necdet tarafından onu kırıcı bir metin yazılmış ve öğrencilere okutulmak üzere verilmiştir. Bir tarafta gururunuz diğer tarafta okul hayatınız. Seçim yapmak size kalmış gibi görünse de herkes özür dilemenizi istiyor. Başta ebeveynleriniz olmak üzere sizi seven herkes. Siz ne yapardınız? Bu sorunun cevabını son bölümde görmekteyiz. Son ana kadar cevaplarının ne olduğunu kestirmek güçtür. Ortada iki seçenek var ya o metni okursunuz ya da okumazsınız. Şaşırtan bir final sahnesiyle dizi ilk sezonunu bitirdi.

İkinci sezon hakkında öngörümüz şimdiki zamanda geçen sahnelerin biraz daha fazla olacağı, bunun yanı sıra 1998 senesinde de görüntülerin hatırlanacağı ve grubun neden dağıldığını anlayacağımız sonuçlara varabiliriz.

Netflix'in Türkiye'de güzel bir pazar yakalaması

Aşk 101 dizisinde yer alan "101" başlangıç anlamında kullanılan bir tabir olduğunu açıklayalım. Ay Yapım'ın katkılarıyla Kerem Çatay'ın yapımcılığını üstlendiği ve yönetmen koltuğunda Ahmet Katıksız, Deniz Yorulmazer yer alıyor. Senaryo Meriç Acemi'ye ait.

Ahmet Katıksız: Son Ders: Aşk ve Üniversite (2007), Bu Kalp Seni Unutur Mu? (2009), Dedemin İnsanları (2011), Av Mevsimi (2010), Bizim İçin Şampiyon (2018) gibi başarılı filmlerde yönetmenlik koltuğunda gördük. Aşk 101 içinde başarılı bir sonuç elde ettiğini söyleyebiliriz.